Саха хорсун саллаата
Талыы талба Таатта “олоҥхо дойдута” диэн ааттанар буоллаҕына, Дьүлэй — сирэ саха норуотун улуу олоҥхото “Дьулуруйар Ньургун Боотур” айыллыбыт, сурукка-бичиккэ киллэриллибит көмүс ньээкэ уйата, улуу олоҥхоһуттар төрөөбүт төрүт түөлбэлэрэ буолар. Ол да иһин буоллаҕа бу түөлбэттэн кус быһый, ат бөҕө дьоннор үөскээбиттэрэ. Төрөөбүт түөлбэҕэ, дойдуга ыарахан күннэр үөскээтэхтэринэ маннык түөлбэлэртэн олоҥхо Ньургун Боотурдара бэйэлэрин күөннэринэн дьонноругар-сэргэлэригэр дурда-хахха буолаллар. Анал байыаннай дьайыы кэмигэр Дьүлэй сириттэн Родимир Максимов-Бурҕаат Арассыыйа Геройа буолбута түбэһиэхчэ буолбатах.
Дьүлэй нэһилиэгиттэн төрүттээх талааннаах тойуксут Николай Васильевич Аянитов уола Николай Агафья диэн кэрэ кыыһы сөбүлээн ыал буолан 3 оҕону төрөппүттэрэ. Ортоку уоллара Степа Дьүлэйгэ төрөөбүтэ, улааппыта, оскуоланы бүтэрэн ветеринар идэтин ылан Томпо улууһугар үтүө суобастаахтык үлэлээбитэ. Степа эмиэ сүрэҕэ сөбүлүүр кыыһын Машаны көрсөн ыал буолан кыыс оҕоломмутара. Степан Николаевич Аянитов анал байыаннай дьайыы саҕаламмытыгар мобилизациянан ыҥырыллан ийэ дойдутун көмүскүү барбыта. Кини сылтан ордук хорсуннук сэриилэспитэ. Бииргэ сэриилэспит доҕотторун элбэхтэ өлөр өлүүттэн быыһаабыта. Уолаттара Степаны кытары байыаннай сорудахха эрэх-турах сананан барсаллара, тоҕо диэтэххэ кини ханнык да уустук балаһыанньаттан сахалыы тобуллаҕас толкуйунан, сатабылынан доҕотторун өлөр өлүү айаҕыттан үрүҥ тыыннарын өллөйдөөн тыыннаах таһаарара. 2024 сыл атырдьах ыйын 7 күнүгэр хамандыырдарын бирикээһинэн роталара сытар лесополосаларын иннигэр өстөөх дроннарын тоһуйан ытыалыыр постка “Муха” диэн позывнойдаах саха уолун кытары киирбиттэрэ. Кинилэр дроннары кытары хорсуннук сэриилэспиттэрэ. Сэриилэһэ үөрүйэх боотурдар миэстэлэрин уларыта сылдьан ытыалаһан роталарын байыастарыгар дурда-хахха буолбуттара. Ол күн саха бэргэнник ытар боотурдара Украина националистарын элбэх дроннарын үлтү ыппыттара, онтон абаланан националистар быыстала суох дроннарын көтүтэ турбуттара. Уолаттар кырыктаах кыргыһыыга сэттэлии рожокка (автомат саа ботуруон угар магазиныгар) баар ботуруоннара бүтүөр дылы киирсибиттэрэ. Муха искэ уонна атахха таптарбыта, онуоха Степа тиһэҕэр дылы доҕоругар көмөлөһө сатаабыта. Ботуруона бүтэн, икки атаҕар, илиитигэр бааһыран кыайан хаампат буолан жгуттана уонна бэрэбээскилэнэ олорор саха хорсун буойунугар Степаҕа харса суох дроннары сабыта быраҕаттаабыттара. Степа уонна Муха ытыалаһар тыастарын уонна дроннар быраҕар миинэлэрэ дэлбэритэ тэбэр тыастарын роталарын уолаттара истэ сыппыттара. Степалаах төннөн кэлиэхтээх бириэмэлэригэр кэлбэтэхтэрин иһин разведчиктары көрдөһөн, кинилэр дроннары көтүтэн уолаттар ханна сыталларын билбиттэр. Националистар дроннара солбуйса сылдьан маныылларын иһин хас да күнү быһа кыайан таһаарбатахтара. Степалааҕы табаарыстара Дата диэн позывнойдаах саха уола нэһиилэ сыыллан киирэн быанан соһон таһаартаабыта. Ол кэнниттэн хас уол наһыылканан массыына тиийэр сиригэр аҕалбыттара. Киэһээ хараҥа буолбутун кэннэ эвакуация массыыната уолаттары тиэйэн баран истэҕинэ дроннар массыына иннигэр бырахпыт миинэлэрэ эстибит. Суоппар аһаҕас ааннаах айанныыр буолан көтөн хаалан миинэ осколкаларыгар таптарбыт уонна контузия ылбыт, массыыналара таһаҕаһын кытары бүтүннүү умайан хаалбыт. Ол кэнниттэн икки хонон баран уолаттар уҥуохтарын тиэйэн Зачатовкаҕа аҕалбыттар, идентификациялаан баран Ростов на Дону куоракка илдьибиттэр. Аҕыйах хонуктааҕыта оборона министерствотын самолета Дьокуускайга анал байыаннай дьайыыга өлбүт 38 Саха Сирин буойуннарын иһигэр Степа уҥуохтарын тиэйэн аҕалла. Кини сүппүтэ 7-с ыйыгар груз 200 буолан дойдутун булла. Бииргэ сэриилэспит уолаттара: “Степа курдук хорсун киһи аҕыйах” — диэн туран кини хайдах курдук хорсуннук сэриилэспитин туһунан ытыы-ытыы дьонугар ватсабынан суруктары ыыттылар.
Степан Николаевич Аянитовы тиһэх суолугар атаарыы кулун тутар 22 күнүэр 2025 с. Дьокуускай куоракка, Вилюйскай переулок 7 ньүөмэригэр, Атриум диэн ритуал оҥорор саалаҕа буоларын иһитиннэрэбит.
Саха хорсун саллаата Степан быдан дьылларга быраһаай, төрөөбүт дойдуҥ буоругар сымнаҕастык утуй. Эн тускунан сырдык өйдөбүл уос номоҕо буолан көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллиэ.
Дьокуускай куораттааҕы Дьүлэй нэһилиэгин түмсүүтэ